Pontos Rumlarının tarihi, sadece Pontosluların değil, tüm Yunan ulusunun tarihidir

🟦 “Görevimiz, Bir Pontos Helenizmi Müzesi ve Araştırma Merkezi Kurmaktır”
Batı Makedonya Üniversitesi Onursal Profesörü Konstantinos Fotiadis ile Söyleşi
Röportaj: Nikos Aslanidis

📜 Bir Akademisyenin Tarihle Hesaplaşması
Batı Makedonya Üniversitesi Onursal Profesörü Konstantinos Fotiadis, ömrünü Pontos Rumlarının tarihini, kültürünü ve özellikle de soykırımın belgelenmesini araştırmaya adamış bir bilim insanı.
Sadece tarihçi değil, halkının hafızasını korumayı bir ahlaki görev olarak gören bir aydın.

Yıllar süren çalışmalarının ardından, Fotiadis artık tek bir hedefe odaklanmış durumda:
Selanik’te Pontus Rumları Müzesi ve Araştırma Merkezi kurmak.
Ona göre bu yalnızca bir kültür projesi değil, tarihsel bir borç ve kolektif sorumluluk.

“Bu müze, sadece geçmişin acılarını değil, halkımızın yaratıcılığını, sanatını ve direncini de belgelemelidir.
Bizim tarihimiz unutulursa, kimliğimiz de yok olur.”

🏛️ Fotiadis’in Kişisel Katkısı
Profesör, bu girişimi desteklemek için 35.000 ciltlik arşivini,
Pontus Rum Soykırımı’nı konu alan 600 tabloyu, gravürleri, haritaları, kartpostalları ve binlerce fotoğrafı bağışlama sözü verdi.
Ayrıca, yüksek lisans öğrencileriyle birlikte mültecilerle yaptığı 2.000 sözlü tarih görüşmesini de araştırma merkezine ücretsiz olarak sunacak.

Bu malzeme, geleceğin tarihçileri için benzersiz bir tanıklık arşivi olacak.

“Bu büyük görevi ben hayattayken tamamlamak istiyorum.
Çünkü benim için tarih, yalnızca kitaplarda değil, yaşayan insanların hafızasında var.”

🏡 Pontoslu Bir Ailenin Çocuğu
Fotiadis, 1948’de Naousa yakınlarındaki Ano Zervochori köyünde doğdu.
Köyün sakinleri, Pontos’un Apsus bölgesinden gelen ve Soykırımdan kurtulmuş mültecilerdir.
Zorunlu göçten sonra Giannitsa bataklığının verimli topraklarına yerleşmişlerdi.
İlk yıllarda tek konuşulan dil Pontosçaydı.

“İlkokula başladığımda Yunanca bilmiyordum,” diyor Fotiadis.
“Çocuk dergileri yerine babamın aldığı Pontiaki Estia dergisini okuyarak büyüdüm.
Anadiline olan sevgim yüzünden ilkokulda bile Filon Ktenidis’in oyununda sahneye çıktım.”

🎓 Bilim Yolculuğu ve İlk Araştırmalar
1966’da Selanik Aristoteles Üniversitesi Felsefe Fakültesi’ni kazandı.
Okulda herkes onu “Pontios” lakabıyla tanıyordu.
İkinci sınıftayken, tarih profesörü Apostolos Vakalopoulos, ona “Pontos’un Kripto-Hristiyanları” konulu bir araştırma önerdi.
1968’de bu çalışmasını Panagia Soumela’da geniş bir katılımla sundu.
Sonra da Pontos Araştırmaları Derneği’nin desteğiyle kitaplaştırdı — bu, hem onun ilk yayını hem de derneğin ilk kitabıydı.

Daha sonra Almanya’da Tübingen Üniversitesi’ne giderek “Küçük Asya’daki İslamlaştırmalar ve Pontos Kripto-Hristiyanları” konulu doktorasını tamamladı.
Hocası Vakalopoulos’un 1950–52 arasında yaptığı mülteci görüşmelerini de kendisine miras bıraktı.

Bugün, 46 kitap ve yüzlerce makaleyle Fotiadis, Pontos tarihi araştırmalarının en üretken isimlerinden biri.

🏺 “Selanik Pontosluların Anasıdır”
Fotiadis’e göre, Pontos Rumları Müzesi için en doğru şehir Selaniktir.

“Selanik, yüz binlerce Pontoslunun anavatanıdır.
Yahudi toplumu burada bir Holokost Müzesi kurduysa,
biz de 353.000 kaybımızın anısına aynı saygıyı göstermeliyiz.”

Bugün Selanik’te yalnızca Pontoslu Kadınlar Derneği’nin küçük bir müzesi var.
Oysa şehirde 600.000’den fazla Pontos kökenli insan yaşıyor.

“Festivaller güzel, ama kimliğimiz yalnızca dansla yaşatılmaz,” diyor Fotiadis.
“Tarihimizi tanıtmak, Soykırımı belgelemek bizim kuşak borcumuzdur.”

🕍 Paýlos Melas Kampı Tartışması
2016’da Savunma Bakanlığı, Paýlos Melas Askerî Kampı’nı belediyeye devretti.
Plan: Burada Ulusal Direniş Müzesi ve Pontos Soykırımı Müzesi kurmaktı.
Ancak bazı federasyonlar buna karşı çıktı; Pontos federasyonları da Fotiadis’e açık destek vermedi.
Bazı çevreler onu “müzenin kendi adını taşımasını istiyor” diyerek suçladı.

“Bu en büyük iftiradır,” diyor Fotiadis.
“25 yıldır tüm masrafları kendim karşıladım, makbuzlar elimde.
Arşivim kişisel değil, halkıma aittir.”

📚 Arşivin Zenginliği
Arşivinde 35.000 kitap, 600 tablo, yüzlerce gravür, harita, kartpostal ve 2.000 mülteci röportajı bulunuyor.
Bunlar yalnızca belgeler değil, bir halkın yeniden doğuşunun kanıtları.

“Bu çalışmalarla Pontos tarihini unutturmamaya yemin ettim,” diyor Fotiadis.

🧭 Soykırımın Tanınması Mücadelesi
Yunanistan’da Pontos Soykırımı konusunun okul kitaplarından çıkarıldığını,
ancak son yıllarda yeniden müfredata girdiğini hatırlatıyor.

“Soykırım kelimesi hâlâ bazı siyasetçilerin korktuğu bir sözcük.
Ama ben ömrümü bu gerçeği belgelemeye adadım.”

Fotiadis bu konuda 46 kitap yayımladı.
2003’te Parlamento Başkanı Apostolos Kaklamanis, bu kitaplardan birini altı dile çevirdi;
ancak politik sebeplerle yayımlanamadı.
Sonunda İvan Savvidis’in desteğiyle İngilizce, Almanca ve Rusçaya çevrildi.
2018’de ise kendi imkânlarıyla Türkçeye bastı:

“Bizim Pontos kökenli Müslüman kardeşlerimizin de gerçeği öğrenmesini istedim.”

Bu nedenle Türkiye’ye girişi yasaklandı.
Türk milliyetçi örgütü Atabey, onu “CIA ajanı ve Türk düşmanı” ilan eden bir mektubu Erdoğan’a gönderdi.

“Ben hiçbir halkın düşmanı değilim,” diyor Fotiadis.
“Biz aynı ağacın dallarıyız. En büyük acım, atalarımın topraklarını ziyaret edememek.”

⚓ “Tarihini Unutan Toplum Cezasını Görür”
“Dostum Mihalis Haralambidis’in dediği gibi,
‘Tarihini küçümseyen toplum, tarih tarafından cezalandırılır.’
Türk kışkırtmaları bizim suskunluğumuzun ürünüdür.
Gerçek kurtuluş, Pontos Soykırımı’nın uluslararası tanınmasından geçer.”

🌐 Fotiadis’in Dijital Girişimi
“Tüm milletvekillerine ve önde gelen kişilere çevrim içi olarak, yalnızca Selanik’te bir Pontos Müzesi ve Araştırma Merkezi kurulmasının gerekliliğini anlatan özel kitabımı — hellenicponticmrc.gr — gönderdim.
Hâlâ isteyen herkes siteye girip orada benim katkılarımı görebilir.”

Son Söz
Fotiadis’in mesajı açık:

“Pontos’un anısı sadece acıyla değil, onurla yaşatılmalıdır.
Bize düşen görev, geçmişi belgeleyip gelecek kuşaklara aktarmaktır.”

📰 Kaynak: Röportaj, Nikos Aslanidis tarafından gerçekleştirilmiş,
Batı Makedonya Üniversitesi Onursal Profesörü Konstantinos Fotiadis’in sözlerinden derlenmiştir.
https://pontosgercek.com/pontus-helenizminin-tarihi-sadece-pontuslularin-degil-tum-yunan-ulusunun-tarihidir/