Fatih Terim'in çoğunlukla dalga geçmek için arkasına müzik eklenerek paylaşılan bir videosu var. Terim, burada gayet akıcı bir İtalyanca konuşuyor ve sözlerinde de pek yanlışlık yok. Bu yazımda bu kesiti irdeleyeceğim. Sekiz saniyelik bu tirada yapısöküm uygulayacağım.

Terim bu sözleri, 16 Eylül 2021 akşamı Lazio ile oynanan Avrupa Ligi maçı sonrasındaki basın toplantısında "Bu takım sizi nereye kadar götürebilir ve İtalya'ya bir gün dönmeyi düşünüyor musunuz?" şeklinde İtalyanca sorulan bir soruya yanıt olarak söylüyor. E Grubu'nun ilk hafta mücadelesinde Galatasaray, Morutsan'ın ortası ve Lazzari'nin dokunuşuyla kaleye giden absürt bir golle galip gelmişti. 67'nci dakikadaki gol kaleci Strakosha'ya yazılmıştı.

Terim'in ağzından çıkanlar "O ciyanno fatto bene..." diye anlaşılsa da aslında "Oggi hanno fatto bene però domani chi sa non si sa mai perché giovani giocotori sempre posso fare tutto la caso campo a." şeklindedir. Basitçe "Bugün iyi iş çıkardılar ama yarın -kim bilir, asla bilemezsin- genç oyuncular sahada her zaman her şeyi yapabilir." diye çevrilebilir. Şimdi Dante'nin ölümsüz eseri İlahi Komedi'den sonra en derinlikli İtalyanca eseri kelime kelime analiz edelim.

Oggi: Bugün demektir. Eskiden hoggi biçiminde kullanılırmış. Latince hodie sözcüğünden aktarılmış.

Hanno: Avere (sahip olmak) eyleminin üçüncü çoğul şahıs, geniş zamandaki çekimidir. Kök fiil de Latince habere ifadesinden neşet etmiş.

Fatto: Yapılmış anlamına gelir. Buradaki kullanımıysa doğru, iyi. Kökeni Latince factus. Argoda zom, küfelik, zilzurna sarhoş gibi anlamlara geliyor.

Bene: Güzel, iyi demektir. Burada zarf olarak kullanılmış.

Però: Ama, fakat, ancak, lakin. Latince per hoc (bundan dolayı) kalıbından geliyor.

Domani: Yarın. Latince de mane (sabahın körü) ifadesinden türemiş.

Chi sa: "Kim bilir?" anlamına gelen sözde soru. Chi, soru zamiridir. Kökeni Latince quis. Sa ise sapere kök fiilinin üçüncü şahıs, geniş zaman çekimidir.

Non si sa mai: Önceki kalıp ifadeyi takip eden bir ara tümce yine. "Asla bilemezsin." anlamına gelir. Non, olumsuzluk edatıdır. Cümleyi değiller. Si, dönüşlülük zamiridir; kısaca kendi diyebiliriz. Latincesi se. Sa, önceki tümcedekiyle aynı anlamda. Mai ise asla demektir ki Latincesi magis.

Perché: Çünkü. Soruda ise neden diye sormaya yarar. İçin anlamına gelen per ile ne soru edatı che sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur.

Giovani: Gençler anlamına gelir. Tekili giovane. İtalyancada sıfatlar Türkçedeki gibi isim olarak kullanılabiliyor. Böylece, gençler bir grubu niteleyen ad olarak karşımıza çıkıyor. Köken yine Latince: Iuvenis.

Giocatori: Giocatore (oyuncu) sözcüğünün çoğul hali. Tiyatro oyuncularını tanımlamak için de bu sözcük kullanılır. Giocare (oynamak) fiiline gelen -tore (bir nevi fiilimsi) ekiyle oluşturulmuştur. Giocare, Latince iocare eyleminden köken alıyor.

Sempre: Her zaman, daima. Bazı durumlarda hâlâ anlamında kullanılıyor.

Posso: potere (-ebilmek) sözcüğünün birinci tekil şahıs, şimdiki zaman çekimidir. Halk Latincesi aynı ifade, Latincede posse şeklinde seslendiriliyor.

Fare: Yapmak, etmek, eylemek. Şaşırtıcı olmayan biçimde Latince facere sözcüğünden.

Tutto: Hepsi, tamamı, bütünü. Halk Latincesi tottus, Latince ise totus.

La: İtalyanca dişil artikel.

Caso: Vaka, olay anlamına gelse de burada şey veya neler olarak çevirebiliriz.

Campo: Saha, alan. Mesela campo da tennis, tenis kortu demektir.

A: Aslında yönelme hal eki olarak kullanılır ama Fatih Terim burada bulunma hal eki şeklinde ünlemiş. Bir de, belirtilen nesneden sonra kullanması biraz edebi bir hava katmış.