Εφόσον ο εργάτης περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη διαδικασία
της παραγωγής, οι συνθήκες της παραγωγικής διαδικασίας είναι σε μεγάλο βαθμό οι
συνθήκες της ενεργούς διαδικασίας ζωής του ή οι συνθήκες διαβίωσής του και
η οικονομία σε αυτές τις συνθήκες διαβίωσης είναι μια μέθοδος αύξησης του ποσοστού του
κέρδους. Όπως είδαμε νωρίτερα η εξαντλητική εργασία, η μεταμόρφωση του
εργάτη σε υποζύγιο, είναι ένα μέσο αύξησης του κεφαλαίου, ή
επιτάχυνση της παραγωγής υπεραξίας. Μια τέτοια οικονομία εκτείνεται στην
υπερπλήρωση κλειστών και ανθυγιεινών χώρων με εργάτες, ή, όπως
οι καπιταλιστές το λένε, στην εξοικονόμηση χώρου’ στο συνωστισμό επικίνδυνων μηχανημάτων
σε κοντινή απόσταση χωρίς τη χρήση συσκευών ασφαλείας, παραμελώντας κανόνες
ασφαλείας στις διαδικασίες παραγωγής που είναι επιβλαβείς για την υγεία ή, όπως στην εξόρυξη,
συνδεδεμένες με κίνδυνο, κλπ. Για να μην αναφέρουμε την απουσία όλων εκείνων των εγκαταστάσεων
που θα έκαναν την παραγωγική διαδικασία ανθρώπινη, ευχάριστη ή τουλάχιστον υποφερτή.
Από την καπιταλιστική σκοπιά αυτό θα ήταν αρκετά άχρηστη και
παράλογη σπατάλη. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι γενικά, παρ’
όλη του την τσιγκουνιά, εντελώς σπάταλος με το ανθρώπινο υλικό του,
όπως, αντίθετα, χάρη στη μέθοδο διανομής των προϊόντων
μέσω του εμπορίου και του τρόπου του ανταγωνισμού, είναι πολύ σπάταλο
με τα υλικά μέσα, με αποτέλεσμα η κοινωνία να χάνει ό,τι κερδίζει ο ατομικός
καπιταλιστής.
Since the labourer passes the greater portion of his life in the process
of production, the conditions of the production process are largely the
conditions of his active life process, or his living conditions, and
economy in these living conditions is a method of raising the rate of
profit; just as we saw earlier^a that overwork, the transformation of
the labourer into a work horse, is a means of increasing capital, or
speeding up the production of surplus value. Such economy extends to
overcrowding close and unsanitary premises with labourers, or, as
capitalists put it, to space saving; to crowding dangerous machinery
into close quarters without using safety devices, to neglecting safety
rules in production processes pernicious to health, or, as in mining,
bound up with danger, etc. Not to mention the absence of all provisions
to render the production process human, agreeable, or at least bearable.
From the capitalist point of view this would be quite a useless and
senseless waste. The capitalist mode of production is generally, despite
all its niggardliness, altogether too prodigal with its human material,
just as, conversely, thanks to its method of distribution of products
through commerce and manner of competition, it is very prodigal with its
material means, and loses for society what it gains for the individual
capitalist.
^a See Vol. 35, pp. 239-307. [Karl #Marx, #MECW, vol. 37, p. 90]
