Mereyü 🇺🇦 @mereyu@qoto.org

Eline hiç kötülük yapma imkanı geçmemiş bir insana iyi denebilir mi? İyi biri olmak bu kadar kolay olabilir mi? Eylemlerin çıktısına baktığımızda bu örnekteki kişi doğru işler yapmıştır. Ancak bu kadar otomatik bir eylem akışı iyilik olarak adlandırılabilir mi?

Peki ya kötülükle hiç karşılaşmamış, kötülüğe maruz kalsa bile bunu anlayamamış bir insana ne denir? Kötü üzerine kafa yormayan bir insan da belli olguların ayırdına varamaz. Olsa olsa kendine öğretilen ezberi tekrar eder. Hayatımıza başkalarının belirlediği doğrularla yön verebilir miyiz? Böylesi bir hayat yaşamaya değer mi?

Bazen dünyanın en mutlu insanı gibi hissediyorum kendimi. Bazense dünyanın en yalnız insanı oluveriyorum. Böyle zamanlarda kimsenin beni duymayacağını, durup dinlemeyeceğini biliyorum. O zaman da bu blogu neden açtığımı hatırlıyorum.

Atatürk, sadece 10 Kasımlarda veya ulusal bayramlarda düşmüyor aklıma. Bu nedenle 10 Kasım paylaşımı benim için büyük bir mesele değil. Zaten bu konu hakkında konuşurken doğru kelimeleri seçmek zor.

Sadece şunu belirtmem gerekir ki her 10 Kasım günü yağmur yağarken bu yıl hava günlük güneşlik. Daha önce böyle bir şeyle karşılaşmamıştım.

Bazı durumlar için bir adlandırmaya gitme gereği duyuyorum. Elbette uzun bir açıklamayla bu durumları anlatabiliyoruz ancak tek bir sözcükle ifade etmek çok daha iyi olurdu.

Mesela bir takımın lige ambargo koyması veya bir partinin seçimleri domine etmesine ne denmeli? Buna Bayern Münih nam zat takımdan esinlenerek Bayernizm denebilir.

Bir kişinin çalışma hiyerarşisinde kendinden aşağı konumda (kısaca ast) olan birini insani nitelikler bakımından da aşağı görmesi nasıl adlandırılabilir?

Veya patronarşinin farklı bir boyutuna değineyim. Birinin sırf çok parası var diye kendini her konuda yorum yapabilecek seviyede görmesi, uzmanları küçümsemesi ve bunu yaparken motivasyonunun para olmasına ne ad verilebilir?

Günümüzde emek süreçlerine dahil olmak da emek süreçlerinde tutunmak da zor, çetin, yorucu ve yıpratıcı. Yine böyle bir macera yaşamak zorunda kalırsam dolandırıcılık işine girmeyi düşünebilirim. Öncesinde kendime bir dolandırıcı adı bulmam gerekiyor ki halkın güvenini kazanabileyim.

Bir olay sonrasında doğru bilip sarıldığım ve savunduğum bir görüşü değiştirmek veya en azından gözden geçirmek zorunda kalmak o kadar zor ki... Çeyrek asra dayanan ömrümde hiçbir zaman en kötüsünü gördüğümü iddia etmedim ancak böylesi durumlarda yaşadığım his çok berbat. Kendimi ne kadar kötü hissettiğimin tarifi yok. Belki de egomu, daha doğrusu ilkel benliğimi o kadar da dizginleyememişimdir.

Yedi farkı bulun

Bu enflasyonist ortamda bir şeyi almanın en iyi zamanı şimdidir.

Evlilik, aile hatta cinsiyet birer sosyal inşadır. Ancak sosyal inşaların en büyüğü toplumun kendisidir. Toplum halinde yaşamamız gerektiğine inandırılmışız bir kere.

Nispeten huzursuz bir uyku uyudum bu gece. 05.00 sularında uyanıp telefonuma baktığımda bu TikTok videosundan kesitlerle karşılaştım. Sinirden kan beynime sıçradı. Videonun tamamını bularak yazılı analiz ettim ve kritik hazırladım.

Geçen yorumladığım hippi kadın videosu ile arasında bir örüntü fark ettim ve haklı çıktım. Röportajı yapan aynı kişiydi. TikTok hesabından (xbelkifurkanx) bu videoyla beraber önceki videoyu buldum.

Kadın, aile baskısından dolayı üzülüyor. Buna tam olarak şikayet denemez. Diğer kadınların güzel giyindiğini söylüyor ancak kendini bir yerde konumlandırmıyor. Bu konuda oldukça mütevazı.

Röportajı yapan kişiye bir parantez açmak istiyorum bu noktada. Kendisi tam bir dalyanak. Kadını açık bir biçimde övüyor. İnsan tanımadığı birine nasıl kompliman veya iltifat edebilir?

Kadın biraz utanıyor. Üzülerek söylüyorum ki adamın bu yaptığı tacizdir. Ancak "Geldiğinden beri kaç kişi yazdı sana?" diye soruyor. Yani başkaları tarafından da bir taciz söz konusu. Kadın bunun ayrımına varamıyor olabilir.

"Hiç erkek arkadaşım olmadı." diyince Furkan kadını av olarak görüyor. Belli ki kişisel gelişimini tamamlamamış biri. Kendisinde bir flört çabası sezdim ama tavrı biraz kaba.

Muhabbeti takip etmekte güçlük çekiyorum. Konudan konuya atladıkları için kafam bulandı. Adam, kadının adının Göksu olduğunu öğrendikten sonra tavsiye vermeye başlıyor. Onda bile üslubu sıkıntılı.

The Office dizisi sadece bir güldürü olarak ele alınmamalı. ABD'deki çalışma düzeni üzerine eleştirisini de satır aralarına yerleştirmiş. Bob Odenkirk'in (1962-şimdi) konuk olduğu Moving On adlı dokuzuncu sezon on altıncı bölümden bu altı dakikalık kesit üzerine yorum yapmak istiyorum.

Pam, Jim ile beraber yaşamak için Philadelphia'da bir işe başvuruyor. Buradaki patronun adı Mark. Makamında gitar çalarken Pam, olaya dahil oluyor. Mark'ın tavırları biraz garip. Alışık olmayan biri ürküp kaçabilir.

Pam daha önce kendini tanıtmış olmasına rağmen Mark ile tekrar bir tanışma faslına ihtiyaç duyuyor. Burada işe alınacak adayın küçümsenmesi söz konusu olabilir.

Mark, ortamdaki ruhsuzluğu görüp "Herkes mi geçici işçi burada?" diye serzenişte bulunuyor. Daha sonra Kore kökenli bir çalışana karşı yaptığı patavatsızlığı düzeltmeye çalışıyor. Bu çaba takdire şayan ama patavatsız olmasa daha iyi sanki.

Pam de patronun Michael Scott'a benzediğini fark ediyor. İlginç olan ayrıntı şu ki Bob Odenkirk, Michael Scott rolü için seçmelere girmiş fakat başarılı olamamıştır. Steve Carell, bu role uygun bulunmuş ve yedi sezon boyunca karaktere hayat vermiştir.

Halasına nepotizm uygulamadığının altını çiziyor hatta biraz abartıyor; ona kötü davranıyor. Bence burada mesele halasını değil kendisini kurtarmak ve erdemli biri gibi göstermek.

Roger ile olan monoloğu da garip. Çalışanın neden patrona yanıt vermediğini merak ettim. "Beni duymamış olmalı" diyor Mark sonunda.

İspanyol engizisyonu esprisini araştırmam gerekti. Kids in the Hall, çizim yapılan bir komedi programıymış ama burada yanlış bir atıf var.

Bu kadar gırgır şamatadan sonra iş görüşmesine geçiliyor. Mark, Pam'in CV'sini kısa buluyor. CV'nin uzun olması önemli midir? Bu durumu ele alırsak yanıt net bir "Hayır" olabilir. Çünkü Pam, on yılın üzerinde aynı yerde (Dunder-Mifflin) çalıştı. Sadece bir ara Michael Scott'ın şirketinde satışçı olarak çalıştı. Sonrasında aynı titrle Dunder-Mifflin'e geri döndü. Devemlılık önemli değil mi?

Mark, "Bu Svahili mi?" diye kasıtlı bir espri yapıyor. Pam, on yıl sonra iş görüşmesine gittiği için gergin olmalı. Buradaki zoraki gülüşünden de belli. Mark, gerginleşen ortamı yumuşatmak için muzipliğe girişiyor. Alttan alta Pam'i de alaya alıyor. Bu Pam'i daha da geriyor.

"Hamile kadın istemiyoruz." diye açık açık söylüyor. Normalde sorması yasak olmasına rağmen Maraş dondurmacısı misali "Acaba?" diyerek sorunun başını söyleyip geri çekiliyor. Pam de hamile olmadığını itiraf ediyor. Aslına bakarsanız buna mecbur değildi. Mark, işi katakulliye getirdi.

Burada çalışan son üç kadının hamile kaldığı bilgisini aktardıktan sonra sandalyenin farklı olduğu yönünde bir espri de patlatıyor. Hem kadınlar bu işi daha iyi yaptığı için hem de Mark, ofisinden baktığında sürekli orayı gördüğü için bu pozisyonda bir erkek istemiyor.

Pam bu noktada araya girerek ofis müdürü pozisyonu için başvurduğunu hatırlatıyor. Mark da dalga geçer gibi "Evet. Ofisi idare edeceksin. Telefonları yanıtlamak, çağrıları iletmek ve ne bileyim, kahve içmeye gitmek falan senin görevin" diye karşılık veriyor. Pam, bunun bir çeşit resepsiyonistlik olduğunu söylediğinde Mark, kabul ediyor fakat adının ofis müdürü olduğunu söylüyor.

Bu durum Türkiye'de de çok farklı değil. Aynı işi yapmak için çok farklı titrler belirleniyor. Bu titrler ezici çoğunlukla uydurmadır. Üretilme nedenini büyük oranda kariyer ile gözü boyanan işçilerin emek süreçlerine yabancılaşması diye açıklayabilirim. Bu heybetli titrler sayesinde kendini bir beden işçisinden üstün görebilecektir. Aynı maaşı almasına rağmen bir de.

Pam, işi reddediyor çünkü bu işi on yıl kadar yaptığını ancak artık iki çocuğunun olduğunu söylüyor. Ona göre çocuklu biri resepsiyonist olamaz. Bu da bu mesleği geçici olarak yaptığını gösteriyor. Tabii, tavrının bir miktar küçümseme barındırdığını da es geçmeyelim.

Türkçe konuşan Fediverse kullanıcıları olarak birbirimizi önceden tanıyor değildik. Şahsen ben bu platform aracılığıyla yeni insanlarla tanıştım. Her şeyin en iyisini bilme iddiam yoktu ama canım istedikçe yazdım. Buradaki insanlarla kurduğum bağ çok özel ve anlamlı. Bir yandan "Dixi et salvavi animam meam" yani "Söyledim ve ruhumu kurtardım" şiarıyla hareket ederken diğer yandan insanların ruhuna değmek muhteşem.

Bu platforma yeni katılanlara açık mektup

Öncelikle hepiniz hoşgeldiniz. Buranın diğer sosyal medya platformlarına benzemediğini fark etmişsinizdir. Kendi beğenilerimi, fikirlerimi, görüşlerimi, sıkıntılarımı, esprilerimi ve deneyimlerimi bu blog aracılığıyla paylaşıyorum.

Doğduğumdan beri ilkem hep sevgi olmuştur. Tüm dünyanın bana karşıymış gibi geldiği zamanlarda negatif gönderilerde bulunabiliyorum. Ancak nefret kesinlikle bana yakın bir duygu değil.

Hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum. Bu yolculuğunuzun da hayırlara vesile olmasını diliyorum. (Mereyü)

Haber okurken dikkatimi çeken bir yanlış var. Sürekli 'Rus işgali' veya 'Rus tehdidi' gibi ifadeler kullanılıyor. Halbuki doğrusu 'Rusya işgali' ve 'Rusya tehdidi' olmalı. Putin'i alaşağı etmediği için Ruslara kırgın olsam da bir tiranı devirmek o kadar da kolay değildir. Tüm bu alçaklıklara başvuran Rus halkı değil Rusya Federasyonu'dur. Elbette destekçileri var fakat bir halkın tamamını böyle suçlayamazsınız.

Josef Bieder'in Yıldızının Parladığı An (Aksesuvarcı) adlı oyunu Üsküdar Tekel Sahnesi'nde izledim. Sahneyi uzun zamandır görmek arzusundaydım. İnternetteki fotoğrafları çok farklı olsa da salon fena değildi.

Üsküdar'a giderken Marmaray kullanmak gibi bir hataya düştüm. Şunu tüm samimiyetimle ve gerçekten üzülerek söylüyorum ki Marmaray, oturmamış bir sistem. Kimseyi suçlamak istemiyorum ama aptal gibi genel yorum yapmak da pek bana göre değil. Dört buçuk yılda bir sistem nasıl oturamaz? Gerçekten hayret ediyorum.

Üsküdar'ı özlemişim. Üç gün üst üste gelip bir umre sevabı kazanmak isterdim fakat hem iş güç elimi kolumu bağlıyor hem de param bitti; maaş gününü bekliyorum. Bugün genel müdürüm bana artık 08.00'de değil de 08.30'da mesaiye başlayacağımı bildirdi. Bu da beni karamsar düşüncelere saldı ama akşamleyin bu kenti dolanmak terapi gibi geldi. Biraz rahatladım.

Normalde Devlet Tiyatroları'nda oturma düzeni olmaz. Buna güvenerek rastgele bir koltuk aldım. O da şansıma en arkadaymış. Oyun ile beraber bir sürü kafa izlemek zorunda kaldım. Oyun başlamadan önce ve perde arasında yanımdaki çiftle sohbet etme imkanı buldum.

Oyunun organizasyonunda biraz eksiklik vardı. Kimse oyuncu sahneye çıktıktan sonra salona gelmemeli. Oyun sırasında telefonuyla oynayanlar sinirimi zıplatmaya yetti.

Seyirciyle etkileşime geçen, ona sorular soran bir oyun kurgulanmış. Aksesuvarcılık görevini yürüten Josef Bieder, bu akşam temsil olmadığını bildirerek başlıyor. Bundan sonra bizi iki perde lafa tutuyor.

Murat Karasu'nun enerjisi yüksekti. Oyunculuk güzeldi ama oyun çok monotondu. Ne olduğunu tam olarak çözemesem de bir şeyler kesinlikle eksikti. Aksesuvar başta olmak üzere tiyatrodaki emek görünümlerinden bahsediyordu.

İkinci perde çok daha iyiydi. Para üzerine bir monolog aldı yürüdü. Ben hep yıldızının parlamasını bekledim. Finalde Josef Bieder, idare müdürü tarafından kovuldu. Bekar olması kararın alınmasında etkili olmuş. Bu acı son salondaki izlenimlerimle birleştiğinde şu kanaate vardım: Tiyatro izleyen son nesil olabiliriz.

Dokuz aya yakın bir süredir TRT Radyo 3'te 07.00'deki haber bültenini dinliyorum. İstisnasız her seferinde Zelenski'nin açıklamaları Türkçe seslendiriliyor. Kendisini sevmeme rağmen bu süreklilikten bıkkınlık geldi. Konu üzerine biraz düşündüğümde Ukrayna üzerindeki talanın da devam ettiğinin farkına vardım. Gündem aynıydı sonuçta, TRT ne yapsın?

Dikkatimi çeken başka bir ayrıntı 'Ukrayna devlet başkanı' ifadesini kullanmaları. Vikipedi de bu ifadeyle iş görüyor. Fransa ve Macaristan için cumhurbaşkanı ifadesi kullanılmış gerçi. Eski yazılarımda hep Ukrayna cumhurbaşkanı olarak kullanmışım. Cumhurbaşkanlığı Türkiye'ye has bir şey mi? Yoksa bu ayrımı yaratan etmen nedir? TRT ve Vikipedi'ye sormak lazım.

İsrail'de seçimleri Binyamin Netenyahu'nun kazandığı haberiyle uyandım. Neyse ki kesin sonuçlar değilmiş; sandık çıkış anketleriymiş sadece. Hâlâ bir çıkış yolu olmasını umuyorum.

Aslına bakarsanız İsrail, çok matah bir ülke değildir. Çevresindeki ülkelere nazaran daha iyidir. Bu durum, içinde aşırı milliyetçi ve dinci manyakların olduğu gerçeğini değiştirmiyor.

Nisan 2019'dan beri yani üç buçuk yılda beşinci seçim oluyor bu. Bu süreçte neler denenmedi ki? Son çare Netenyahu ise diyecek bir şey yok.

Başka bir mesele de Şampiyonlar Ligi hakkında. A, B, C ve D gruplarındaki maçlar tamamlandı. Napoli, Liverpool ve Ajax ile ilk grupta yer alan Rangers ve Bayern Münih, İnter ve Barcelona ile aynı gruptaki Viktoria Plzeň, sıfır puan çektiler. Beşiktaş bunu geçen sezon yapınca çok fena dalga geçmiştim. Acaba kendilerine haksızlık mı ettim? Gerçi Beşiktaş'ın grubu çok iddialı sayılmazdı. Beşiktaşlıların rakiplerini küçümsemesi de başka bir ayrıntı.

Şampiyonlar Ligi'nde takımlar arasında bir klasman farkı oluştuğu çok açık. Real Madrid'in son on sezonda beş kez şampiyon olması da bunun bir göstergesidir. Beş büyük lig (İngiltere, İspanya, İtalya, Almanya ve Fransa) dışındaki bir ligden şampiyon çıkabileceğini düşünmüyorum. Zaten grup aşamasındaki 32 takımın 16'sı bu liglerden ve hiçbir ön eleme oynamaksızın geliyor bu aşamaya.

Çoğunlukla solmuş olsa da, hâlâ renklidir dünyamız. İyi akşamlar.

Anladığım kadarıyla tıpçılar hukukçulardan, bu ikisi de herkesten kötü espri yapıyor.

Fetullahçı Gladyo ile bir zamanlar birlikte olmuş hiç kimseye karşı sempatiyle bakamıyorum. Tahakküm yıllarını hatırladıkça kan beynime sıçrıyor. Kendilerine karşı asla kinli değilim. Nefret benlik bir duygu değil ama unutmuyorum; unutamıyorum.

Zaman gazatesinin kadrolu yazarlarından Ali Ural, Attila İlhan Edebiyat Ödülleri'nin şiir dalında seçici kurul üyesiymiş. Bu ödüle AKP bürokratı şair Ömer Erdem layık görülmüş. İşte hal-i pürmelalimiz.

Sanna Marin, saygı duyduğum bir politik figürdü çünkü diğerleri gibi siyaset üzerine kariyer yapmamıştı. Kasiyerlik yapmış biri olarak emek süreçlerinin içinden geliyordu. Bu yaz yaptığı partiler gözümden düşmesine neden oldu. Rusya tehdidi söz konusuyken bir başbakanın bu kadar fütursuz davranması garip. Kendisinin başbakanlığı 09.00-17.00 çalışılan mesaili bir iş gibi görmesi absürtlükler serisine ekleniyor. Daha sonrasında ağlayarak kendini savunması ve Ukrayna'yı öne atması da bir çeşit duygu sömürüsünden ibaret ama belki de görevde kalmasını sağladı.

Parti olaylarına kadar kendisini diğerlerinden ayrı tutardım ama şimdi kanaatim tam tersi. Justin Trudeau, Jacinda Ardern ve Sanna Marin lider değildir. Herkes dalgasız denizlerdeki geminin kaptanı olabilir. Bunun için ek bir niteliğe gerek yok. Liderlik kriz anlarında ortaya çıkar ki o da bu üçlüye çok uzak.